حشرات

حَشَرات، بزرگ‌ترین گروه را در بین گروه بندپایان به خود اختصاص می‌دهند بندپایان حیواناتی هستند که دارای یک اسکلت خارجی بوده و اعضای آنها به هم پیوسته می‌باشند حشرات شش پا دارند و بیشتر آنها دارای بال هستندبدن یک حشره از ۳ قسمت تشکیل می‌شود: سر، سینه و شکم.

 

آناتومی حشره
A- دماغه   B- قفسه سینه   C- شکم

1. شاخک
2. ocelli (lower)
3. ocelli (upper)
4. چشم مرکب
5. مغز (cerebral ganglia)
6. مفصل اول سینه
7. dorsal blood vessel
8. tracheal tubes (trunk with spiracle)
9. میان سینه

10. مفصل سوم سینه
11. بال جلو
12. hindwing
13. mid-gut (stomach)
14. dorsal blood vessel ("aorta")
15. تخمدان^[۱۰]
16. قسمت خلفی لوله گوارش (intestine, rectum & anus)
17. مقعد
18. لوله رحمی
19. nerve chord (abdominal ganglia)
20. Malpighian tubes
21. tarsal pads
22. claws
23. قوزک پا
24. ساق پا
25. ران. سومین و بزرگترین مفصل پای حشرات.
26. پی ران. زائده ران. مفصل دوم پا واقع در بین ران و تهیگاه.
27. fore-gut (crop, gizzard)
28. thoracic ganglion
29. پیش ران. تهیگاه. مفصل قاعده پا که آن را به بدن متصل می‌کند.
30. salivary gland
31. subesophageal ganglion
32. mouthparts

حدود یک میلیون گونه مختلف حشره در جهان شناسایی و توسط دانشمندان نامگذاری شده‌است. مجموع حشرات روی زمین تا مرز ده میلیون گونه مختلف می‌رسد حشرات تقریباً در همه نقاط روی زمین پیدا می‌شوند و همچنین می‌توان آنها را درآبهای شیرین یافت حشرات اولین حیوانات پرنده می‌باشند که در روی زمین بوجود آمدند ۳۵۰ میلیون سال قبل اولین بار آنها توانستند در هوای زمین شروع به پرواز کنند و این میلیونها سال قبل از پرواز پرندگان و خفاشها بود.

برای بیشتر حشرات قدرت بینایی و بویایی از مهم‌ترین احساسها می‌باشد حشرات دارای چشمهای مرکب هستند به این معنی که چشم حشره از دو قسمت مجزا تشکیل شده‌است هر قسمت از چشم حشره دارای لنز مخصوص به خو می‌باشد حشرات برای بو کشیدن و مزه کردن از شاخکهایشان و بعضی اوقات از قستهای دیگر بدنشان استفاده می‌کنند انها همچنین برای لمس کردن اشیاء از شاخکهایشان استفاده می‌کنند.

حشرات در طول رشد خود به طور دوره‌ای پوست اندازی می‌کنند و یا پوسته خارجی خود را می‌اندازند بعضی از حشرات فقط ۴ یا ۵ مرتبه تغییر شکل می‌دهند اما سنجاقک‌های یک روزه و حشرات بدون بال می‌توانند ۲۰ مرتبه یا بیشتر پوست اندازی کرده و تغییر شکل دهند هر بار که یک حشره تغییر شکل می‌دهد شکل بدنش عوض می‌شود این حالت را در حشرات دگردیسی (دگرگونی) می‌نامند بعضی از حشرات با هر پوست اندازی به آرامی تغییر شکل می‌دهند و نوع بالغ آنها بسیار با نوع نوزاد تفاوت دارد این حشرات عبارت‌اند از زنبورهای عسل، مگس‌ها، سوسک‌های بزرگ، پروانه‌ها و زنبورهای معمول

حشرات اجتماعی

این گروه از حشرات شامل گونه‌های بیشماری از زنبورهای معمولی و تمام گونه‌های مورچه‌ها و موریانه‌ها می‌شود حشرات اجتماعی در گروههای خانوادگی زندگی می‌کنند و یا به صورت قبیله‌ای زندگی کرده و لانه‌های بسیار بزرگ می‌سازند در هر قبیله فقط یک حشره یعنی ملکه تولید مثل می‌کند بیشتر حشرات دیگر کارگر هستند که به جمع آوری غذا و حفاظت از لانه ونسیت ند.

رده حشرات

رده:حشرات بی مهرگانی هستند که پرجمعیت‌ترین و گسترده‌ترین تاکسون محیط‌های خشکی هستند که در شاخه بندپایان قرار می‌گیرند .به راستی بیشترین گروه متنوع از جانوران است بر روی زمین، با حدود ۹۲۵،۰۰۰ گونه شناخته شده بیشتر از همه گروه‌های جانوری روی هم رفته‌است. حشرات ممکن ات در نزدیکی تمامی زیستگاه‌های روی زمین یافت شوند. تعداد کمی از آنها به محیط اقیانوس جایی که سلطه با سخت پوستان است سازش کرده ند. بندپایان دیگر خشکی با حشرات اشتباه گرفته می‌شوند. اما بارزترین ویژگی می‌تواند وجود ۶ پا در حشرات باشد که در دیگران نیست.

مگس

مَگَسبه دسته‌ای از حشرات از راسته دوبالان گفته می‌شود.این دسته یکی از بزرگترین گروه‌های حشرات هستند که در حال حاضر بیش از ۷۵۰۰۰۰ نوع از آن‌ها وجود دارد.

مگس‌ها دارای دو جفت بال جلویی مشخص هستند. دو جفت بال عقبی آنها تبدیل به بالچه چاقوشکل به نام توازنگر (هالتر یا بالانسیـِر) شده‌است.

مگس‌ها به دلیل داشتن رژیم غذایی متفاوت، در مکانهای مختلفی دیده می‌شوند و منبع غذایی مهمی برای بسیاری از حیوانات نظیر قورباغه‌ها، وزغ‌­ها، مارمولک‌ها و پرندگان محسوب می‌­شوند. مگس‌ها بطور گسترده در میان انسان‌ها زندگی می‌کنند و می‌توانند عامل پراکندگی بیماری‌ها بشوند.

مگس‌ها از عوامل گرده‌­افشانی گیاهان در طبیعت بوده و یکی از مهمترین زنجیره‌های چرخه‌­ی غذایی می‌­باشند؛ برخی از این حشرات پوسیده‌خوار هستند و باعث تسریع تجزیه‌­ی لاشه‌­ی جانوران، مدفوع حیوانات و اجزای گیاهی گوناگون شده و در پاکسازی محیط زیست انسان را یاری می‌کنند. برخی گوشتخوار بوده و به عنوان دشمن دیگر حشرات در اکوسیستم نقش ایفا می‌کنند. در حدود ۵۰۰۰ گونه از مگس‌­ها از دیگر حشرات به عنوان طعمه استفاده می‌­کنند به نحوی که گاهی از آنها به عنوان عامل کنترل بیولوژیکی یاد می‌گردد. برخی نیز گیاهخوار بوده و به عنوان آفت گیاهان شناخته می‌شوند.

سوسری

سوسری جانداری است بندپا از رده حشرات، زیررده بالداران (Pterygota) فرو-رَده نوبالان (Neoptera)، راسته سوسریان (Blattodea). سوسک نامی کلی است برای خانواده سوسری‌ها.

سوسکها بزرگ‌ترین گروه حشرات را به خود اختصاص داده‌اند و در محیط زیست‌های مختلفی دیده می‌شوند. از زمینهای سنگلاخی تا جنگلهای استوایی تحت قلمرو خیاطی‌ها به حساب می‌آید. بیشتر سوسکها قدرت پرواز دارند.آنها دارای بالهایی هستند که وقتی در حال پرواز نیستند آنهارا در محفظه محکمی روی پشت خود جمع می‌کنند و در زیر این محفظه نگهداری می‌کنند. سوسکها از انواع مختلف گیاهان، گونه‌های حیوانات و لاشه‌های مرده آنها تغذیه می‌کنند.

تمام سوسکها دارای بخش‌هایی برای نیش زدن و جویدن در ناحیه دهان خود هستند. بعضی از سوسکها دارای آرواره‌های بزرگی هستندکه آنها را قادر می‌سازد که طعمه خود حمله کرده و او را قطعه قطعه کنند. سوسکهای دیگر مثل شپشه گندم دارای آرواره‌های کوچکی در انتهای پوزه درازشان می‌باشند. شپشه گندم پوزه بلند خود را برای سوراخ کردن اجسام سخت و رسیدن به غذا، به کار می‌برد.او دارای شاخکهای زانویی بوده که می‌تواند آنها را خم کرده و در شیار پوزه اش پنهان کند. کوچک‌ترین حشرات جهان سوسکهای دارای بالهای پردار می‌باشند. بدن بعضی از آنها دارای طول کمتر از ۵ میلیمتر می‌باشد. نوع نر خیاطی گرد آمریکایی جنوبی درازترین سوسک در جهان است. این سوسک دارای دو شاخ بزرگ است و می‌تواند تا ۱۵ سانتیمتر (۶ اینچ) رشد کند و قد بکشد. بیشتر سوسکها هرگز آب نمی‌نوشند. بچه برخی از سوسکها می‌توانند بدون غذا تا ۵ سال زنده بمانند.

در حدود ۳۷۰.۰۰۰ گونه مختلف سوسک شناخته شده‌است. آنها در تمام نقاط جهان، روی زمین، رودخانه‌های آب شیرین و دریاچه‌ها پراکنده هستند.

طبق شواهد بسیار سوسک‌ها تکامل یافته موریانه‌ها هستند اما آنها را جزو گروه موریانه‌ها دسته بندی نمی‌کنند.

کاربرد سوسک‌ها در پزشکی

نتایج تحقیقات تیم «سایمون لی» از دانشگاه ناتینگهام که در کنگره انجمن میکروبیولوژی عمومی انگلیس ارائه شده‌است نشان می‌دهد که از مغز سوسک حمام می‌توان برای تولید آنتی بیوتیکهایی که قادرند 90 درصد از باکتریهایی که به طور بالقوه برای انسان مرگبارند ساخت.

از جمله این باکتریها می‌توان به باکتری استافیلوکوکوس MRSA و برخی از نمونه‌های سمی «اشریشیا کولی» اشاره کرد. این آنتی بیوتیک علاوه بر مغز سوسک در مغز ملخ نز یافت می‌شود.

پروانه

پَروانه حشره‌ای است از راسته پولک‌بالان (Lepidoptera)، از خانواده طبقه‌بندی‌نشده گُرزشاخکان.

الگوهای گوناگون رنگارنگ بر روی بال‌های پروانه‌ها و پرواز نامنظم ولی باوقار آن‌ها باعث شده تا تماشای پروانه یکی از سرگرمی‌های محبوب در برخی کشورها به‌شمار بیاید.

 

انواع پروانه

پروانه اطلسی
این حشره شب‌زی بزرگ‌ترین بالها را در میان گروه پروانه‌ها دارد. اما بدن او کوچک است و در حدود ۵ سانتیمتر طول دارد. بالهای جلویی نوع بالغ به سمت عقب خم شده و هر چهار بال او دارای طرحهای نیمه شفاف می‌باشند.

پروانه بلوطی

این پروانه درشت هیکل دارای شاخک های بسیار کوچکی است و تا به سن بلوغ نرسد، غذا نمی‌خورد. نرها و ماده‌ها از نظر اندازه و رنگ با همدیگر فرق دارند. نوع نر خیلی بزرگ‌تر از نوع ماده است. نوع ماده تا زمانی که نوع نر آن را پیدا کند و با او جفتگیری نماید، پرواز نمی‌کند.

پروانه شطرنجی دم چلچله‌ای
این پروانه استوایی که در همه جا پراکنده است، یک پرواز کننده قوی می‌باشد و احتمالاً برای پیدا کردن غذا مهاجرت می‌کند. پیله این پروانه به خوبی استتار شده و در صورت مورد تهدید قرار گرفتن، شاخ چنگالی شکل پشت سرشان را باد می‌کند. این شاخ بوی تنفر انگیز و بدی را در فضا منتشر می‌کند.

پروانه فینیقیه‌ای
نام دیگر این پروانه آپولوی کوچک می‌باشد. این پروانه در مناطق کوهستانی زندگی می‌کند و به ندرت درمناطق پایین‌تر دیده شده است. طرح روی بالهای این پروانه متغیر است بالهای او بسیار نازک بوده و دارای پولک های ظریفی می‌باشند که نیمه شفاف به نظر می‌آید. پروانه فینیقیه در مقابل سرما بسیار مقاوم است و با وجود آن فقط در فصل تابستان فعال است.

پروانه کوچک پستچی
این پروانه استوایی در حاشیه جنگلها زندگی می‌کند و از شهد گل ساعتی تغذیه می‌کند. گونه این پروانه دارای ۳۰ رنگ مختلف بوده و بالرزاندن بالهای خود پرندگان مزاحم را از خود دور می‌کند.

زنبور

زنبور جانوری متعلق به دسته حشرات و از راسته نازک‌بالان است. در جهان حدود ۲۰٬۰۰۰ گونه زنبور وجود دارد. زنبورها گردهٔ گلها را جمع‌آوری می‌کنند. این حشره را در همه جای دنیا بجز قطب جنوب میتوان یافت.

 

 

گرده‌افشانی

به نظر می‌آید که عمل گردافشانی بسیار پیش‌تر از اینکه توسط زنبورها انجام شود، توسط حشرات راستهٔ قاب‌بالان مانند سوسک گرده‌افشان انجام می‌شده‌است. زنبورها به عنوان عامل گرده‌افشانی، از لحاظ رفتار و خصوصیات بدنی با یکدیگر متفاوت هستند. زنبورها برای گرده‌افشانی نسبت به حشراتی دیگر مانند پروانه‌ها، سوسک‌ها و ... به طور کلی مناسب‌تر هستند.

زندگی زنبورها

برخی از زنبورها زندگی اجتماعی دارند. این به آن معنی است که آنها در گروه‌های سازمان یافته زندگی میکنند. زنبور عسل گونه‌ای از زنبورها است که زندگی اجتماعی دارد. زنبورهای عسل در محلی بنام کندو زندگی میکنند.

سه نوع زنبور در کلونی زنبورها وجود دارد. زنبور ملکه بخاطر اینکه تخم‌گذاری می‌کند اصلی‌ترین و مهمترین زنبور کندو میباشد. تنها زنبور ملکه هست که با نیشش میتواند زنبورهای ملکهٔ دیگر را نیش بزند. زنبور ملکه معمولاً مادر زنبورهای کارگر است. وقتی که زنبور ملکه جوان است، از شیرهٔ مخصوصی تغذیه میکند. زنبورهای کارگر هم مانند زنبور ملکه ماده هستند و وظیفهٔ آنها جمع‌آوری گرده از گلها و محافظت از کندو میباشد. نوع سوم نیز زنبورهای نر هستند که تنها کارشان بارور کردن زنبور ملکه است.

زنبورها و انسانها

زنبورها چهرهٔ شاخصی در اساطیر داشتند و به عنوان الگویی برای جامعهٔ بشری بودند. به عنوان مثال در عهد باستان در خاور نزدیک، این حشره به عنوان پلی به عالم اموات شناخته میشده و در تزیین مقبره‌ها طرح این حشره استفاده میشده است.

با وجود اینکه این حشرات نیش دردناکی دارند ولی از جایگاه بالایی نزد انسانها برخوردار هستند. دلیل این جایگاه به احتمال زیاد بخاطر سودمندی در گرده‌افشانی و تولید عسل و همچنین شهرت آنها به عنوان موجودی کوشا میباشد. این حشره به طور منظم در تبلیغات برای اجناس بکار گرفته میشود.

اگرچه نیش زنبور برای افرادی که حساسیت دارند میتواند مرگبار باشد، تقریباً تمامی گونه‌های زنبور غیر تهاجمی بوده و اگر انسانها با آنها کاری نداشته باشند، هرگز نیش نخواهند زد. اغلب انسانها برای زنبورها هستند و با آلوده کردن محیط زیست آنها به مواد سمی به آنها آسیب میرسانند.

در اندونزی لارو زنبور عسل را با برنج میخورند. به این صورت که با نارگیل رنده شده مخلوط و سپس در برگ موز پیچیده و در بخار آب می‌پزند.

عنکبوت

عنکبوت‌ (تارتنک یا کارتنک یا تاربافک، (به فارسی افغانستان: جولاه یا جولاهی)) جانور بی مهرهٔ شکارگری است که دارای بدنی دوبخشی و هشت پا است. عنکبوت‌ها فاقد بخش‌های جوندهٔ دهان و بال‌اند. آنها در راستهٔ عنکبوت‌ها طبقه‌بندی می‌شوند که خود یکی از چند راستهٔ ردهٔ بزرگتر عنکبوتیان (تاربافان) است. ردهٔ تاربافان دربردارندهٔ گونه‌هایی چون گزدم و کنه است.

همهٔ عنکبوتان تار می‌تنند که معمولاً به صورت رشته‌ای پروتئینی از غده‌های تارتنِ انتهای شکم ایشان ترشح می‌شود. بسیاری از گونه‌ها از تار برای شکار استفاده می‌کنند. به این صورت که توری یا پرده‌ای می‌تنند که حشرات در آن به دام می‌افتند ولی گونه‌های فراوانی هم هستند که آزاد شکار می‌کنند. از تار در بالارفتن از جایی، ایجاد دیوارهای هموار در لانه‌های زیرزمینی، ساختن ساک تخم، درپیچیدن صید، و نگاهداری موقت اسپرم، و خیلی کارهای دیگر استفاده می‌شود. اکثر گونه های عنکبوت بسیار سمی و خطرناک هستند و ذهرشان آنقدر قوی است که میتوانند یک انسان بکشند. خطرناک ترین گونه های عنکبوت عبارتند از عنکبوت گولیات گنجشک خوار، عنکبوت بیوه سیاه، عنکبوت گرگی خالدار، عنکبوت تورقیفی سیدنی، رتیل قهوه ای و ... از گونه ها ی خطر ناک عنکبوت هستند.