زمستان خوابی

زمستان خوابی: جانوران خون گرم (پستانداران و پرندگان) برای تولید گرما و کم و بیش ثابت نگه داشتن دمای بدن خود، غذا را می سوزانند. در زمستان، جانوران برای گرم نگه داشتن بدن خود به انرژی گرمایی بیش تری نیاز دارند و این هنگامی است که غذا کم است. برخی از جانوران با وارد شدن به نوعی خواب عمیق به نام خواب زمستانی، در مصرف انرژی صرفه جویی می کنند. آن ها در طی زمستان خوابی، برای صرفه جویی در مصرف انرژی، سرعت فعالیت های بدن خود را کم می کنند و دمای آن را پایین می آورند. ضربان قلب و سرعت تنفس آن ها هم کاهش پیدا می کند. حتی موقعی که دما نزدیک به صفر باشد، دمای بدن ممکن است تا حدود دمای محیط برسد.

جانوران زمستان خواب، معمولاً مکانی گرم و امن را برای گذراندن زمستان، انتخاب می کنند. خفاش ها در درون غارها که دما تغییر چندانی نمی کند، می خوابند. جوندگان کوچک در نقب های زیر زمینی، که به منظور گرم تر شدن با علف پوشیده شده، می خوابند. برخی زمستان خواب ها مانند سنجاب زمینی قطب شمال و موش زمستان خواب،‌بیش از نیمی از عمر خود را در زمستان خوابی می گذرانند.

در این مدت فرآیندهای بدن جانور با حداقل سرعت به کار خود ادامه می دهند و برای تولید انرژی از چربی های ذخیره استفاده می کنند. وزن بدن برخی از جانوران زمستان خواب،‌ در طی زمستان خوابی تا 40 درصد کاهش می یابد. سایر جانوران مانند همسترها در لانه های زمستانی خود مقداری غذا ذخیره می کنند و در طول زمستان هر چند وقت یکبار، برای خوردن مقداری از آن بیدار می شوند.

در میان پستانداران، فقط خفاش ها،‌حشره خوارهایی مانند جوجه تیغی و جوندگان مانند موش های زمستان خواب، موش خرماها، همسترها و سنجاب زمینی،‌زمستان خواب حقیقی اند. تعداد بسیار اندکی از پرندگان زمستان خوابی می کنند.

خرس ها بیش زمستان را می خوابند و سنجاب ها در صورتی که هوا خیلی سرد باشد، چندین روز می خوابند. این جانوران زمستان خواب های حقیقی نیستند، زیرا دمای بدن آن ها چندان کاهش پیدا نمی کند و به آسانی بیدار می شوند. این جانوران برای صرفه جویی در مصرف انرژی به خواب عمیق فرو می روند.

 

مهاجرت:

بعضی از جانوران برای یافتن غذا و آب و هوای مناسب برای زندگی کوچ می کنند مانند : پرستو- لک لک – غاز

شباهت بین زمستان خوابی خرس و مهاجرت پرستو :

هر دو به علت کمبود غذا در فصل زمستان است .

فرق زمستان خوابی با خواب معمولی :

در خواب معمولی جانور در شبانه روز ساعت های مخصوصی را می خوابد و بعد از بیدار شدن فعالیت روزانه را شروع کرده و به دنبال آب و غذا می رود. ولی در زمستان خوابی جانور در آغاز فصل زمستان در محل مخصوص رفته و حرکت ندارد و احتیاج به آب و غذای زیاد ندارد و تا رسیدن فصل بهار می خوابد.