عفّت چشم
ملاحظه آثار خطرناک چشمچرانى، به روشنى نشان مىدهد که عفت چشم براى پیشگیرى از انحرافات جنسى تا چه حدّ اهمیت دارد و چرا قرآن کریم، مرد و زن مسلمان را پیش از دعوت به عفّت جنسى، به عفت چشم دعوت مىکند؟
«قل للمؤمنین یغضّوا من ابصارهم ویحفظوا فروجهم ذلک ازکى لهم إنّ اللَّه خبیر بما یصنعون»[1] نور ایه 30
به مردان با ایمان بگو عفّت چشم و عفت جنسى را رعایت کنند، این اقدام به پاکى آنان مىافزاید، بدون شک خداوند به آنچه مىکنند، آگاه است.
«وقل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن و یحفظن فروجهن»[2] نور ایه 32
وبه زنان با ایمان بگو عفت چشم و عفت جنسى را رعایت کنند.
حضرت على علیه السلام در سخنى فرمود:
«نعم صارف الشّهوات غضّ الأبصار»[3] غرر الحکم، حدیث شماره 9924
عفّت چشم، مانع خوبى براى پیشگیرى از شهوتهاست.
عفّت چشم، نه تنها از انحرافات جنسى پیشگیرى مىکند، بلکه در سازندگى روانى انسان، اثر دارد. امام على علیه السلام فرمود:
«من عفّت اطرافه حسنت اوصافه»[4]
کسى که نگاههاى او عفیف باشد، اوصافش نیکو خواهد بود.
در روایات اسلامى براى تشویق به عفت چشم و برخوردارى از آثار سازنده آن، سه پاداش ارزنده مژده داده شده است:
1- چشیدن شیرینى ایمان
2- احساس شیرینى عبادت
3- ازدواج با حورالعین
* از پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله روایت است: خداوند فرمود: نگاه آلوده، تیرى زهرآگین از تیرهاى شیطان است. کسى که آن را از بیم من ترک کند، (به جاى لذّت زودگذر آن) ایمانى به او مىدهم که شیرینى آن را در جان خود احساس کند.[5]* رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
هرمسلمانى که بىاختیار چشمش به زیباییهاى زنى بیفتد و چشم فرونهد، خداوند بهاو توفیق عبادتى مىدهد که شیرینى آن رااحساس مىکند.[6]
* موجبات عفت چشم
چگونه مىتوان عفت چشم را تحصیل کرد؟ نوجوانان گرفتار کششهاى جنسى و چشمچرانى، از چه راهى مىتوانند چشم خود را از نگاههاى آلوده حفظ کنند؟
شخصى از امام على علیه السلام پرسید: از کدام وسیله براى چشمپوشى از نگاههاى حرام مىتوان کمک گرفت؟ امام فرمود:
«بالخمود تحت سلطان المطلع على سترک»[7]
با این احساس که زیر نظر خداى قدرتمندى هستى که بر اسرار نهان تو آگاه است.
تقویت ایمان و احساس حضور خداوند توانا و دانایى که از رازهاى درونى انسان آگاه است، بهترین وسیله براى مبارزه با چشمچرانى و هرزگى چشم است. کسى که باور دارد که خدا نگاههاى خیانتآمیز او را مىبیند.[8] وفرشتگان او نگاه ناپاکى را به عنوان گناه در نامه عملش ثبت مىکنند و روزى به حساب آن رسیدگى خواهد شد، بدون شک از گناه دیده فرو خواهد بست.
* قانون حجاب
حجاب براى بانوان، زمینه طبیعى عفت چشم را فراهم مىسازد. قرآن کریم پس از اینکه مردان و زنان با ایمان را به عفّت چشم و عفت جنسى توصیه مىکند، قانون حجاب اسلامى را مطرح مىفرماید:
«ولایبدین زینتهنّ إلّا ماظهر منها ولیضربن یِخُمُرِهِنَّ على جیوبهنّ»[9]
بانوان نباید زیور خود را جز آن مقدار که ظاهر است، آشکار کنند و باید روسریهاى خود را بر سینههاى خود افکنند.
علما فتوا دادهاند: «زن باید بدن و موى خود را از مرد نامحرم بپوشاند، ولى پوشاندن صورت و دستها از مچ به پایین واجب نیست.»
2- منظرههاى جنسى:
خطرناکترین آفت عفّت وقویترین ابزار انحرافات جنسى، تماشاى منظرههاى شهوتانگیز و انواع منظرههاى جنسى اعم از عکس، مجله، فیلم و ... مىشود. این آفت در جامعه امروز بیش از هر خطر دیگرى نسل نو را تهدید مىکند.
تهیه و تولید انبوه عکسها، مجلهها و فیلمهاى مستهجن جنسى و توزیع آن در میان نوجوانان به روشهاى مختلف و به کار گرفتن ماهواره براى اشاعه آن، بیانگر یک توطئه فرهنگى حساب شده براى نابود کردن عفت عمومى و فراهم ساختن زمینه سلطه قدرتهاى استکبارى بر کشورها بویژه کشورهاى اسلامى است.
تماشا کنندگان این منظرههاى عفّت سوز آینده خویش و جامعه خود را تباه مىکنند و اگر توبه نکنند، این بىعفتى در قیامت به صورت آتشى گدازنده، دیدههاى آنانرا فراخواهد گرفت. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله در این باره فرمود:
«من ملأ عینه من حرام ملأ اللَّه عینه یوم القیامة من النار إلّا أن یتوب ویرجع»[10]
کسى که دیده خود را از حرام پر کند، خداوند در روز قیامت چشمش را از آتش پر مىکند، مگر آنکه توبه کرده و بازگردد.
3- موسیقى مُطرِب:
«موسیقى مُطرب» که در زبان روایات اسلامى به آن «غنا» گفته مىشود، یکى دیگر از آفات بزرگ «عفّت» است.
رسول خدا صلى الله علیه و آله درباره نقش «غنا» در انحراف جنسى فرمود:
«الغنا، رقیة الزّنا»[11]
غنا، افسون زناست.
این تشبیه زیبا، رساترین تعبیر درباره نقش خطرناک و جادوگرانه موسیقى مطرب در آلودگیهاى جنسى است.
4- خلوت کردن با نامحرم:
یکى دیگر از آفاتى که عفت را تهدید مىکند، خلوت کردن مرد با زن نامحرم است. نوجوان وقتى با دختر یا زنى نامحرم خلوت کند، در معرض وسوسههاى شیطان قرار مىگیرد.
خلوت کردن با نامحرم حتّى براى افرادى که درمراتب والایى از علم و تقوا هستند خطرناک است و هیچ کس نمىتواند با تکیه بر قدرت بازوى تقوا خود را در معرض این آفت قرار دهد.
5- بیکارى:
بسیارى از بزهکاریها و انحرافات جنسى جوانان در اثر بیکارى وبىبرنامگى براى اوقات فراغت است. بیکارى آفت عفت است و کار، یکى از بزرگترین نعمتهاى الهى بوده و نقش بارز آن در پیشگیرى از مفاسد و انحرافات اخلاقى و اجتماعى روشن است.
در روایات اسلامى بیکارى بشدت مورد نکوهش قرار گرفته است.
پیغمبر اسلام صلى الله علیه و آله فرمود:
«إن اللَّه یبغض الصحیح الفارغ لافى شغل الدنیا ولا فى شغل الآخرة»[12]
خداوند شخص سالم و بیکارى را که نه در راه انجام کار دنیا و نه در راه انجام کار آخرت است، دشمن مىدارد.
و کار چه براى تأمین زندگى دنیوى باشد و چه براى تأمین زندگى اخروى، از آن مفاسد پیشگیرى مىکند.
آن حضرت درباره ضرورت برنامهریزى براى اوقات فراغت فرموده:
«إن کان الشُغل مجهدة فالفراغ مفسدة»[13]
اگرچه کار خسته کننده است، ولى بیکارى فساد مىآفریند.
در سخنى منسوب به امام على علیه السلام آمده است:
«القلب الفارغ یبحث عن السّوء والید الفارغة تنازع الى الإثم»[14]
دلِ بیکار، دنبال کارِ زشت است و دست بیکار به سوى گناه دراز مىشود.
قرآن کریم توصیه مىکند که انسان باید براى اوقات فراغت خود برنامهریزى کند تا هیچ وقت بیکار نباشد:
«فإذا فرغت فانصب»[15]
هنگامى که از کارى فارغ شدى، به کارى دیگر بپرداز.
طبق این رهنمود، افراد با ایمان در واقع، اوقات فراغت ندارند. امام على علیه السلام در توصیف مؤمن چنین مىفرماید:
«مشغولٌ وقته»[16]
اوقات مؤمن، مشغول است.
این بدان معنا نیست که اهل ایمان، تفریح و استراحت ندارند، بلکه شخص مسلمان هیچ وقت بیکار نیست و براى تمام اوقات خود برنامه دارد.
یکى از برنامههایى که روایات اسلامى تأکید کرده که در برنامهریزى اوقات گنجانیده شود، استراحت وتفریح است. امام على علیه السلام فرمود:
«إنّ لیلک ونهارک لایستوعبان لجمیع حاجاتک فاقسمها بین عملک وراحتک»[17]
فرصت تو در شب و روز کمتر از آن است که هرچه بخواهى در آن انجام دهى، بنابر این باید اوقات خود را میان کار و استراحت تقسیم کنى.
نیازهاى انسان، نامحدود و فرصت او محدود است، بدون استراحت و با تلاش شبانهروزى، انسان نمىتواند همه خواستههاى خود را تأمین کند، تنها با برنامهریزى صحیح و تقسیم اوقات، میان کار و استراحت، مىتوان به نتیجه مطلوب رسید.
اسلام مخالف استراحت، تفریحاتِ سالم و بهرهگیرى از لذتهاى مشروع نیست، بلکه براى ارائه کار بهتر، به آن توصیه نیز نموده است؛[18] شخص مسلمان باید براى اوقات خود بگونهاى برنامهریزى کند که وقت خالى نداشته باشد، نظام اسلامى نیز باید براى اوقات فراغت جامعه و بخصوص نوجوانان برنامهریزى کند. از نظر اسلام، تفریحات سالم و بهرهبردارى از لذتهاى مشروع با هدف و انگیزه الهى، نهتنها کار محسوب مىشود، بلکه عبادت است و خداوند به آن پاداش نیز عنایت مىکند.[19]
جشن تکلیف ویژه پسران، ص:81 - 87
[1] ( 1) نور ایه 30
[2] ( 2) نور ایه 32
[3] ( 3)- غرر الحکم، حدیث شماره 9924
[4] ( 1)- همان
[5] ( 2)- میزان الحکمة، ج 10، ص 78، حدیث شماره 19985
[6] ( 3)- همان، حدیث شماره 19986
[7] ( 1)- بحار الانوار، ج 104، ص 41، حدیث 52
[8] ( 2)-« یعلم خائنة الأعین و ما تخفى الصدور»( غافر، آیه 19.)
[9] ( 3)- نور، آیه 32
[10] ( 1)- بحار الأنوار، ج 76، ص 334
[11] ( 1)- همان، ج 79، ص 247، حدیث 26
[12] ( 1)- شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج 17، ص 146
[13] ( 2)- تنبیه الخواطر، ج 1، ص 60
[14] ( 3)- ر. ک. شرح نهج البلاغة، ابن ابى الحدید، ج 20، ص 303، حدیث 473
[15] ( 4)- انشراح، آیه 7
[16] ( 1)- نهج البلاغه، کلمات قصار، کلام 333
[17] ( 2)- غرر الحکم، حدیث شماره 3641
[18] ( 3)- ر. ک. بحار الأنوار، ج 77، ص 71، حدیث 1
[19] محمد محمدى رى شهرى، جشن تکلیف ویژه پسران، 1جلد، نشر مشعر - تهران، چاپ: 1.
برگرفته شده از dosteman.blog.ir
