جنگل های استوایی آمازون و اهمیت جنگل آمازون

موقعیت جنگل آمازون

 جنگل آمازون که به سرعت در حال نابودی است و به "ریه های زمین" شهرت دارد جواهر طبیعت است و برای حفظ توازن آب و هوای جهان، حیاتی می باشد.

منطقه آمازون که مساحتی برابر با ۷٫۵ میلیون متر مربع دارد شامل بزرگترین جنگل بارانی و حوزه ی رودخانه دنیا می باشد. این منطقه وسیع پائین خط استوا و در ۸ کشور از جمله، برزیل، پرو، اکوادور، کلمبیا، ونزوئلا، گینه، سورینام و  بولیوی و همچنین گینه فرانسه، یک قلمرو خارج از فرانسه، گسترده شده است.

بزرگترین بخش این جنگل بارانی، یعنی %۶۰ از آن در برزیل قرار داشته و نیمی از کشور پوشیده از جنگل است و پس از آن %۱۳ در پرو قرار دارد.
نام منطقه "آمازون" یا "آمازونیا" از نام رودخانه آمازون گرفته شده که طولانی ترین رود جهان است و طول آن ۷ هزار کیلومتر می باشد. سرچشمه رودخانه در ارتفاع ۵ هزار متری در رشته کوهای آند پرو است و از آنجا به طرف شرق رفته و نهایتاً به اقیانوس اطلس می ریزد.

نقش جنگل های آمازون در تنظیم آب و هوای کره ی زمین

جنگل های مرطوب پهن برگ آمازون با زندگی گیاهی شان نقشی اساسی در حفظ اکوسفر سیاره مان بازی می کنند و هر ساله بیش از %۲۰ از اکسیژن موجود در دنیا را تولید نموده و ۱٫۵ میلیارد تن دی اکسید کربن را از اتمسفر جذب می کنند.

این ها بالاترین منابع جذب دی اکسید کربن هستند و تنظیم کنندۀ حرارت، میزان بارندگی، باد و خصوصیات آب و هوایی مناطق آب و هوایی هستند و اگر آمازون نابود شود، ما دیگر ریه نداریم، ما دیگر کبد نداریم، ما دیگر قلب نخواهیم داشت. ما % ۲۰ از آب شیرین قابل دسترس در سطح این سیاره را در آمازون داریم.

عوامل ایجاد جنگل زدایی

از سال ۱۹۷۰ برزیل تقریباً ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع از جنگل ها را از دست داده که مساحتی بزرگتر از مجموع اسپانیا و پرتغال است و در ۱۰ سال گذشته، سالانه میانگین ۲٫۸ میلیون هکتار یا ۰٫۴۸%  از آن، از بین می رود.

دلیل اصلی این جنگل زدایی پاکسازی زمین ها برای پرورش دام و کشت علوفه برای دام هاست. دانشمندان اخطار نموده اند که اگر تخریب جنگلهای بارانی در اینجا و در سراسر کره زمین با همین روند ادامه پیدا کند، نهایتا همه جنگل ها تا آخر قرن ناپدید خواهند شد. گرمایش جهانی، آتش سوزی های ایجاد شده توسط انسان جنگل زدایی را افزایش می دهد؛ این دو با هم می تواند منجر به گسترش زیاد دشت های گرمسیری یا بیابان در آمازون شود. شاید از یک سوم تا % ۵۰ از منطقه جنگلی بتواند نوعی دشت بی درخت یا چمن زار شود.

اهمیت جنگل آمازون

حفظ آمازون برای حفظ گوناگونی زیستی زمین ضروری است. این منطقه زیستگاه یک دهم همه گونه های جانوری و گیاهی شناخته شده در روی سیاره است. دانشمندان تخمین می زنند که آمازون دارای ۴۰ هزار گونه گیاهی، ۴۲۷ نوع پستاندار، ۱۲۹۴ نوع پرنده، ۳۷۸ نوع خزنده، ۴۲۷ گونه دوزیست و ۳ هزار نوع ماهی است.

ما % ۳۰ از تنوع زیستی سیاره را در عرض ۴۰ سال از دست داده ایم و در مناطق استوایی، در تنوع زیستی % ۶۰ کاهش داشته ایم و این نباید ادامه یابد. اگر چنین شود، دیگر چیزی برای خوردن نداریم و نمی توانیم سوخت لازم برای اقتصادمان را تأمین کنیم.

بخاطر خشکی طولانی و عقب نشینی یخ ها در رشته کوه های آند خشکسالی شدید در آمازون بیشتر از قبل رخ می دهد. بعد از خشکسالی "یکبار در قرن" سال ۲۰۰۵ خشکسالی های گسترده تری بیش از ۷ میلیون کیلومتر مربع از منطقه را در سال ۲۰۱۰ ویران نمود و یکی از مهمترین رودخانه های آمازون به کمترین میزان آب خود در ۴۰ سال اخیر رسید. دانشمندان دانشگاه لیدز و شفیلد در بریتانیا و انستیتوی تحقیقات زیست محیطی آمازون در برزیل (آی پی اِی ام)، می گویند، خشکسالی سال ۲۰۱۰ در کوتاه مدت، آمازون را به یک تولید کننده دی اکسید کربن در مقایسه با نقش معمول آن بعنوان جذب کننده اصلی کربن روی سیاره تبدیل خواهد نمود. محققان تخمین می زنند که در سال های آینده که میلیون ها درخت در حوزه آمازون از بین خواهند رفت، پنج میلیارد تن دی اکسید کربن در اتمسفر آزاد خواهد شد و ۳ میلیارد تن از دی اکسید کربن از هوا جذب نمی شود چون رشد تقلیل یافته درختان گیاهان منطقه را کاهش خواهد داد.
برای درک این موضوع که بطور معمول آمازون ۸ میلیارد تن دی اکسید کربن را جذب می کند، این مطلب را در نظر داشته باشید که آمریکا در سال ۲۰۰۹، پنج و چهار دهم میلیارد تن دی اکسید کربن را تنها از سوخت های فسیلی ایجاد کرد.

تغییر الگوی رطوبت آمازون و تاثیر آن بر گرمایش جهانی

 

اکثر پیش بینی های گرمایش جهانی آشکارا، دماهای بالاتر را در آمازون نشان می دهند و برخی از پیش بینی ها روندی به سمت آب و هوای خشک تر، با بارانی کم تر در آمازون را نشان می دهند. تغییرات آب و هوایی یا تغییرات در الگوهای چرخه رطوبت آمازون، بر روی جنوب برزیل تاثیر می گذارد. اکثر خشکسالی هایی که در سال گذشته در قسمت جنوبی برزیل ثبت کرده ایم با فقدان رطوبتی که از آمازون می آید همراه شده است.

کربن سیاه یا دوده، عامل قوی گازهای گلخانه ای است که به ذوب شدن لایه های یخ و یخچال های طبیعی شتاب می دهد و ناشی از سوخت ناقص سوخت های فسیلی و پاکسازی جنگل ها در اثر آتش سوزی است. برآورد شده است که عامل گرمایش جهانی ِ دوده یا کربن سیاه نسبت به دی اکسید کربن طی یک دوره ۲۰ ساله، بیش از ۴۷۰۰ برابر، اثر گرمایی دارد.

کلمبیا بخاطر جنگل هایش که حدود 60 درصد از کشور را پوشانده است، معروف است. 40 درصد از این پوشش جنگلی، جنگل بارانی آمازون است. این نواحی سبز باشکوه، مقادیر انبوهی از اکسیژن تازه را آزاد می کنند و مانند ریه های زمین عمل می کنند. آن جنگل ها همچنین خانه ای برای تنوع زیستی بسیار غنی است که 10 درصد از کل گونه های دنیا در کلمبیا یافت شده است.

اما، از اوایل دهۀ 1980، جنگل زدایی جنگل بارانی آمازون به یک مساله جدی در آمریکای جنوبی تبدیل شده زیرا هر ساله ده ها میلیون هکتار از آن عمدتا برای ایجاد زمین چرای دام یا مزرعه برای تولید غذای دام از بین می رود. چنین جنگل زدایی ای سبب از بین رفتن بخش عظیمی از زیستگاه حیات وحش، گسترش فرسایش خاک و تغییر الگوهای آب و هوایی زمین شده است. بعلاوه، سوزاندن جنگل بارانی منبع اصلیِ انتشار گازهای گلخانه ای و در نتیجه گسترش دوده برای یخچال های طبیعی در قطب جنوب است که بطور عظیمی سرعتِ آب شدن شان را شدت می بخشد. متاسفانه، این فعالیت های انسانی بشدت مخرب، تغییر آب و هوای جهانی را تسریع بخشیده است.

ما شاهد سوختن زیست توده ها در آمازون هستیم. در واقع این اتفاق در ساوانای برزیل و در مرز بین ساوانا و جنگل آمازون در حال رخ دادن است و آن واقعاً به گسترش محصولات درآمد زا و مزارع پرورش گاو مربوط است.

کربن سیاه چگونه می تواند به قطب جنوب منتقل شود؟ مسیر طولانی ای به نظر می آید.

اما اکنون می دانیم که فعالیت گردبادها می تواند این مواد را ظرف مدت کوتاهی طی حدود یک هفته از نواحی اصلی احتراق زیست توده ها به جنوب و سپس اغلب به شمالی ترین نقطه قطب جنوب منتقل کند، یعنی به شبه جزیره ی قطب جنوب.

غرب قطب جنوب، سریع ترین مکان روی زمین است که درحال گرمایش می باشد. ذوب شدن در آنجا در حد هشدار دهنده ای در حال وقوع است و محققین چیزهای زیادی را کشف می کنند که آنها را شگفت زده میکند مبنی بر اینکه کربن سیاه، در مقادیر وسیع در آنجا نیز وجود دارد.

یک تحقیق که در سال ۲۰۰۹ توسط دانشگاه تورنتو، در کانادا و انستیتوی کانادائی تحقیقات پیشرفته انجام شد پیش بینی میکند که اگر صفحات یخی غرب قطب جنوب از بین بروند، سطح آب اقیانوس ها ۶ تا ۷ متر  بالا می آید. چنین واقعه ویرانگری به معنی زیر آب رفتن بسیاری از شهرهای ساحلی در آمریکا است.

دامداری ها، مسبب ایجاد گرمایش جهانی

در سال ۲۰۰۵، برزیل تقریباً ۲۰۷ میلیون راس گاو داشت که بعد از جمعیت گاوهای هند بالاترین رقم تعداد گاوها را دارد. گرین پیس (صلح سبز) برزیل در سال ۲۰۰۹ برآورد کرد که صنایع دامپروری مسئول %۸۰ از جنگل زدائی ها در منطقه آمازون هستند. بخش دامپروری تا کنون هنوز هم بزرگترین مصرف کنندۀ زمین است.

تولید فرآورده های دامی مسئول استفاده از ۷۰ درصد از تمام زمین های کشاورزی و ۳۰ درصد از خشکی دنیا است و ۷۰ درصد از زمین های جنگلی سابق در آمازون، اکنون بخاطر چراگاه گاوها اشغال شده و محصولات برای تغذیۀ حیوانات بخش بزرگی از قسمت باقی مانده را اشغال کرده است.

دوره ای در دهۀ ۱۹۸۰وجود داشت که در آن زمان برزیل بدهی خارجی بزرگی داشت، چیزی مانند ۱۲۰ میلیارد دلار در آن زمان بدهکار بود و یکی از روشهایی که آنها تصمیم گرفتند تا آن را بپردازند و بدهی را به صفر برسانند، از طریق تبدیل ناحیۀ بزرگی از زمین جنگل به چراگاه بود. این زمانی است که کل مشکل آغاز گردید، اما هنوز هم ادامه دارد. گزارش مهم "سایه بلند احشام" در سال ۲۰۰۶ که توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد منتشر شد نشان می دهد که پرورش دام منبع شماره یک متان ایجاد شده توسط فعالیت انسان در جهان است که مسئول %۳۷ از گازهای گلخانه ای است. برزیل یک تولید کننده بسیار کوچکی از گازهای گلخانه ای است. بنابراین برزیل فقط یک درصد از آلاینده های جهان را دارد. اگر آمازون را به حساب نیاوریم برزیل در لیست سقوط می کند و چهارمین تولید کننده جهان می شود.
آلاینده های ایجاد شده از طریق جنگل زدایی، سه برابر بیشتر از باقی همه آلاینده ها برزیل است. این وضعیت در واقع بزرگترین مشکل زیست محیطی است که برزیل با آن روبرو است و باید به آن پرداخته شود، نه تنها بخاطر مشکلات زیست محیطی بلکه بخاطر ۲۰ میلیون برزیلی که در آمازون زندگی می کنند و اگر اقداماتی صورت نگیرد، آنها قادر نخواهند بود در این ناحیه بمانند.

اهمیت نجات ریه های زمین

نجات جنگل های استوایی جهان، ریه های زمین، یکی از مهمترین اولویت ها است. زیرا هنگامی که جنگل های بارانی استوایی نابود شوند، عوارض جانبی وحشتناکی پدید می آیند.

موضوع، تنها تغییرات دائمی دمای جهان، بارندگی و الگوهای آب و هوایی نیست که جنگل ها آن را تنظیم می کنند. موضوع تنها میلیون ها نفری نیستند که ممکن است معیشت خود را که متکی به این جنگل ها است از دست بدهند.

خود جنگل های استوایی معمولاً محافظین ما هستند، اما با گرم تر شدن آب و هوا، آنها به جای جذب دی اکسید کربن برای حفاظت از آب و هوای سیاره، دی اکسید کربن به هوا منتشر می کنند. اگر آب و هوا گرم تر شود، جنگل های استوایی به ما کمک نخواهد کرد بلکه به جای آن، مشکل گرمایش جهانی را وخیم تر خواهند کرد.

صنعت دام را متوقف کنید- این موثر ترین راه برای توقف گرمایش جهانی و احیای سیاره ی ما خواهد بود. این کار جنگل های  گرانبهای ما را نجات خواهد داد.

چطور باید به صنایع دامداری پایان دهیم؟

جواب روشن به این سوال رژیم وگان ارگانیک است. اگر مردم دنیا شیوه زندگی بدون محصولات حیوانی را انتخاب کنند،فعالیت های مخرب این صنعت سریعاً پایان می یابد و درختان و حیوانات حفظ خواهند شد.

چنین تغییر شریفی توسط بشریت اثرات مفید و خنک کننده ای را با کاهش چشمگیر تولید متان و دیگر گازهای گلخانه ای خطرناک ایجاد خواهد نمود و متعاقب آن سیاره مان حفظ می گردد.